Twee heren op het trapgedeelte van het oude stadhuis aan het Piazza del Campidoglio

Dit is een samenstelling van een twaalftal reizen vanaf 1990 naar Italië met als hoofdmoot 2016 Rome. Daarnaast waren er de reis naar Cagli in Umbria om wat spaghettiaans te leren en twee reizen naar Sicilië zoals u hier kunt lezen. Een Dolomietentoer met de BMW-R1100RT was een aparte ervaring. Mijn voorlopig laatste reis was in 2016 waarin 13 dagen Rome.
De eerste vier keren waren als begeleider van het Newman College in Breda. Leerlingen klassieke talen die een werkweek "moesten" doen. Grappenmakers van 14/15/16 jaar waarvan een aantal blonde meiden. Ga daar maar eens mee door Rome wandelen met al die Italiaantjes, maar het waren leuke ervaringen. Als het om het reizen gaat, gingen we steeds met de (nacht)trein via Köln met een stop die koffie  in de stad mogelijk maakte. Een nachtelijk rangeerstop in Dommodossola met de nodige schokken en nog een overstap in Milaan.
Een reis van zo`n 22 uur en slapen in een stapelbedje in een schommelende trein, of met zes volwassenen op één grote matras? Niet meer aan denken. De andere reizen waren met de verschillende campers en een toer door de Dolomieten met de motor.

Aanleiding en Begin
Een tiental reizen naar Rome onderneem je niet zomaar ineens. Ergens is er een aanleiding en een begin. Voor mij lag dat in het feit dat dochter Simone in 1988 naar het Atheneum ging om enige wijsheid op te doen. Daarbij kwamen Latijn en Grieks natuurlijk ook aan de orde. Zelf was ik al een paar jaar eerder begonnen met zoiets als De Moedermavo. Dat was toen de mogelijkheid om als volwassene je scholing wat bij te spijkeren.
Van Mavo Nederlands en Frans naar Havo en tenslotte VWO. Ergens onderweg hield de Moedermavo op te bestaan en ik toog naar het avondonderwijs voor volwassenen in Dordrecht.
Enkele jaren later werd dit de nek omgedraaid doordat de subsidiekraan dicht ging en deze vorm van avondonderwijs verworden was tot een diplomafabriek van jongeren die hier hun laatste herkansing vonden. Leuke en interessante vakken als Latijn, Grieks, Antieke Cultuur enzovoort weg ermee!! Toen onze dochter deze stap ging zetten, zei ik tegen haar dat ik zelf ook Latijn zou gaan doen op dat avondonderwijs om haar tot steun te kunnen zijn. Zo gezegd, zo gedaan en Jan toog naar de Noordendijk om te proberen klassiek geschoold te raken. Daar maakte ik kennis met Ton, laat ik hem Antonius noemen. Leraar klassieke talen aan het Newman College in Breda die in Dordrecht wat bijschnabbelde.

Toen Gerda nog niet geraakt was door het noodlot gingen we samen met de Peugenot 205 en een tentje naar een camping, de Happy camping. `s Morgens werden we met een busje naar het treinstationnnetje Prima Porta gebracht en `s avonds weer opgehaald. Daar stapten we op de trein en in Rome pakten we dan de metro, bus of tram. Dat tentje hebben we na twee nachten ingeruild voor een stacaravan die vrij kwam. Met Gerda volgde ik het programma zoals ik dat met de school had gedaan en ook later is dat in grote lijnen zo gebleven.
Enige jaren nadat zij gehandicapt was geraakt, zijn we met het gezin en aanhang dezelfde reis gaan doen. Een Chrysler Voyager geleend van een collega, ons caravannetje erachter en een tent mee. Zelden had men iemand door Rome zien schobberen met iemand in een rolstoel, zo leek het. Ik ging er ook gerust een trap mee op en af en Gerda had daar alle vertrouwen in. Bij de Romeinen lagen soms de ogen op de wangen bij zo`n actie. Wij gingen toen ook naar dezelfde camping waar het prima toeven was en in een grote kantine/restaurant goed eten kon worden genuttigd.

De reizen naar Rome met het Newmancollege waren op zich een "makkie". Dat kwam vooral omdat de organisatie niet bij mijzelf lag en bovendien was er wel sprake van veel toeristen, maar nog niet van wat ik nu massatoerterrorisme noem. Het aardige vond ik ook het verblijf in de jeugdherberg  "Ostello di Gioventu "Foro Italico" vlakbij het Olympisch stadion. En ja, met de trein betekent rustig zitten, onrustig slapen maar geen gedoe met files. Maar even een zijweggetje in slaan is dan geen optie zoals met eigen vervoer :-).
Mijn hoofdtaak was het bewaken van de groep met name de meissies. Opdringerige zwartharige knaapjes die onze blonde schoonheden belaagden, werden op gepaste wijze geëlimineerd met een hard doch duidelijk: "vaffanculo"!!" Maar je moet vooral je ogen open houden als de groep enige vrijheid heeft op een druk punt zoals gebeurde bij het Pantheon. Een van de dametjes, tamelijk onschuldig, liet zich inpalmen en van lieverlede dreigde zij buiten beeld te raken. Niet voor Arendsoog. Ik liet het even begaan en greep toen hard in. De heren schrokken maar het Italiaanse gescheld en gevloek was heftig, maar ja, dat is meestal zo als mens zich betrapt weet. Het was meteen een les voor de rest en dat scheelt in de bewaking :-) Natuurlijk zijn er altijd wel incidentjes maar het ergste was het gestolen worden van een tas waarin ook identiteitskaart etc. zat. Tsja, net voor vertrek met de trein naar huis. Dan moet er even snel gewerkt worden. Met de tong op mijn schoenen een politiepost opzoeken, identiteitspapieren regelen en als een haas terug om net die trein te halen.
Dat overkwam mijzelvus notabene ook toen de startmotor van de Voyager het begaf. Auto naar een garage en laten repareren. Ik had echter mijn portefeuille in het handschoenenkastje achtergelaten en tsja, dat was foetsie. Verhaal bij de garage leverde uiteraard niets op. Je kunt dan wel alles regelen als je thuis bent maar het is een heel gedoe.Dus nu is er een kluisje aanwezig (handige tip). Een paar maanden later ontving ik per post mijn lege portefeuille terug!!! Leg dat maar eens uit.

Hoe kun je marmeren vlees indrukken zodat het ook echt vlees lijkt? Nou...gewoon zo!!

Dan zijn we in Rome en dan? Te voet, per bus, tram en metro op pad naar datgene wat je wilt zien. Uiteraard de toeristische "hoogtepunten" zoals het Colosseum, het Pantheon, Het Forum Romanum en een catacombe. In de vroegere jaren kon je min of meer op de bonnefooi naar zo`n punt en dan was je redelijk snel binnen. Je werd ook niet klem gelopen behoudens één keer in de Sixtijnse Kapel waar ik bijna gedragen werd door een dikke Chinees die zijn armen om mij heen hield en zo scharrelden wij door de massa de Kapel weer uit. Ik kon werkelijk geen kant op.

Als voorbeeld van al onze Romereizen zal ik 2016 (de laatste) als leidraad nemen. Vooral omdat er dan al volop sprake is van Massatoerterrorisme. Men wordt met bussen, treinen, vliegtuigen, cruiseschepen met miljoenen per jaar, vele honderdduizenden per dag(?) in die stad gedropt met een juffrouw voorop die een paraplu of een pluche konijn op een stokje omhoog houdt. Er is dan werkelijk geen doorkomen aan en men staat langdurig in dikke rijen te wachten om het wonder te mogen betreden. Een hoogtepunt op kunstgebied is het Museo van de Villa Borghese. Daar kon je voorheen in de rij gaan staan en was dan tamelijk snel binnen (in groepjes, dat wel, want de toen nog beperkte massa moest wel een beetje verdeeld worden) Dat móet en kán anders.

Het Pantheon van Pan Theos, ervoor allemaal mensen of Pan Homos?

Heden ten dage is het sterk aan te bevelen om via internet kaartjes te bestellen met het "Skip the Line principe". Je moet je dan op een bepaalde tijd en plek melden bij een gids. Bijvoorbeeld om 09.30 uur op het St. Pieterplein bij een fontein. Deze gids leidt het groepje dan langs al die dikke rijen via een soort "bypass" naar binnen, terwijl jij een dikke lange neus naar die massa maakt. Veel verbaasde blikken uit die rijen zullen maken dat deze "pret" over niet al te lange tijd ook voorbij is, want dan doen al die duizenden dan ook (denk ik). Maar tijdens deze reis werkte het uitstekend. Dit is zeer aan te raden bij zaken als het Colosseum, Pantheon, Villa Borghese, Forum Romanum. Daar komt bij dat je dat het beste zo vroeg mogelijk moet doen. Op deze laatste Romereis waren wij neergestreken op een grote camperplaats. Meer een soort camping waar alleen campers staan. Prachtig gesitueerd aan een uitvals-en toegangsweg naar het centrum met bus- en tramhalte tegenover de camping. Bovendien ietsje verderop een goede supermarkt voor je boodschapjes. Een O.V. kaart voor een week kost ter plaatse een habbekrats (€24,=) vergeleken met Ollanda maar je kunt ook een zgn. Roma Pass aanschaffen waarmee je ook toegang tot verschillende zaken hebt.
Het is sterk aan te raden om `s morgens om een uur of 7 met Giovanni de Burgerman, die naar zijn werk gaat, op de bus of tram te stappen om naar het centrum te gaan. Dan is het nog tamelijk rustig wat toeristen betreft en kun je vrijwel in je eentje in het Colosseum rondkijken. (werkelijk gebeurd). Daarna kun je naar plaatsen waar het toeristenvolk vrijwel niet komt bijvoorbeeld Villa Giulia, een prachtig gerestaureerd Etruskisch museum, waar je zomaar een hele middag "kwijt" bent. Je kunt het beste ervoor zorgen dat je je rond 11.00 uur aan de massa`s onttrekt.
Soms deden we dat door terug te gaan naar de camper, boodschapjes te doen en onze rust te nemen. Door zo`n stad lopen kost best veel energie en die moet aangevuld als je een daggie ouder bent. Deze reis hebben we alleen al in Rome 13 dagen doorgebracht en daarna zijn we nog andere plaatsen gaan bezoeken. Wij spraken op die camperplaats een Duits stel dat net aangekomen was. "Ja, we gaan morgen Rome bekijken en dan gaan we overmorgen weer weg". Nou ja, heb je dan Rome gezien? Ik denk dat je in zo`n stad best een maand rond kunt sjouwen en dan heb je nog niet "alles" gezien. Want wat is "alles"?

Wat hebben wij dan deze reis bezocht van dat "alles"? Vrij veel zoals u op Flickr kunt zien. Het gaat van de Capitolijnse Musea naar Mausoleum van Hadrianus naar Keizerfora naar Colosseum naar Villa Giulia naar Villa en Museo Borghese naar St.Pieter naar vaticaans Museum naar Pantheon naar Circus maximus naar Trevifontein naar Bocca delle Verita naar Tiber eiland naar Trastevere naar Piazza Navona naar Pincio naar Piazza venezia naar Scala di Spagna naar....naar.....naar en niet te vergeten naar diverse markten.
Hieronder de links naar Flickr:

                      Piazza del Popolo, Fontana di Trevi, Scala di Spagna, Borghese:          
                                     https://goo.gl/photos/cwmogrijwcvHcGSQA
                    Fori Imperiali, Musei Capitolini,Sta. Maria in Ara Coeli, Pantheon:
                                    https://goo.gl/photos/2Gx8ysQybBra6oPr5
                   Santa Maria Maggiore, Bocca della verita, San Giovanni in Laterano:
                                     https://goo.gl/photos/XWKHCsccDpZGkny89
                        Campo de Fiori-PiazzaNavona-Mausoleum Hadrianus:
                                    https://goo.gl/photos/8CtWJHFHmkv8M5FG8
       Porta Portese and a dry Piazza Navona and "our" Pope Paus Adriano in Sta.Maria: 
                                      https://goo.gl/photos/gSaNSLYWJgz1jq46A
                                      Via Appia Antica and Catacombs and Mozes:
                                     https://goo.gl/photos/ZkLar69W6EMxmymr8
                                          The Colosseo and Forum Romanum:
                                       https://goo.gl/photos/4bjbN5FtLYNKjSkn7
                                               Villa Giulia Etruscian Museum:
                                      https://goo.gl/photos/rjo7mCJfnRTbe48q7
                                                            Villa Borghese:
                                     https://goo.gl/photos/N2pY1NBF3nG6RgwVA
                                       La Cupola San Pietro and the Cathedral:
                                      https://goo.gl/photos/KUmKdtM8tnBkzRC36

Mocht u vragen hebben bij de foto`s, die worden altijd beantwoord.