De titel van deze pagina is het eerste deel van de spreuk die als devies voor de stad Rotterdam wordt gebruikt. De volledige spreuk  luidt volgens Van Dale: Navigare necesse est, vivere non est necesse, hetgeen wil zeggen dat varen noodzakelijk is en leven niet. Deze woorden zouden gesproken zijn door Pompeius toen hij bij stormweer met een vloot graanschepen van Sicilië naar Rome onder zeil ging. Dit devies kom je natuurlijk heel veel tegen bij instituten, verenigingen, steden etc. die iets met water hebben, of zoals Rotterdam het water en het varen nodig hebben.

Speurend in een etymologisch woordenboek vond ik dat de letterlijke betekenis van  "Navigare"  (lat.) varen is. Uiteindelijk is dat gekoppeld met "een schip vakkundig besturen", en vervolgens wordt het gebruikt als term voor het bepalen van de koers. In vroeger tijden was die koersbepaling vermoedelijk een hachelijke zaak waarbij kennis van de sterrenhemel, stromingen, wind én de aanwezigheid van rudimentaire zeekaarten je wel een eind in de goede richting konden helpen. Later in de tijd waren er betere zeekaarten en lagen routes zoals voor de V.O.C. min of meer vast.
Ik zou zelf niet weten hoe ik op volle zee zonder enig herkenningspunt mijn koers zou moeten bepalen. Met enig nadenken zouden opkomst en ondergang van de zon mij kunnen helpen bij de bepaling van wat min of meer noord, zuid, west of oost kan zijn en verder wordt het dan een beetje gokken. Maar daar hebben we dan ook de echte zeelui voor.

Twee uitersten, de route naar de Noordkaap en naar Iguaulada Spanje en vriend Josep.

Op het land zal het in vroeger tijden ook wel zo zijn gegaan dat door durfals, kruisridders, reizigers, avonturiers en ander "gespuis" zoiets als kaarten konden ontstaan. Van die kennis hebben wijzelf jaren gebruik gemaakt bij het uitstippelen van o.a. de vakanties. Anders dan op zee staan er tegenwoordig overal bordjes met de mededeling dat rechtsafslaan betekent dat je in Verweggistan terecht zult komen en dat is een geruststellende gedachte als je daar naartoe  onderweg bent. Het is daarbij wel noodzakelijk dat je weet wáár je bent en in welke richting je rijdt. Ook is het handig te weten dat wanneer je van noord naar zuid rijdt, je de kaart feitelijk ondersteboven moet houden, óf dat rechtsaf eigenlijk linksaf is en andersom. Hoeveel vakanties zijn er hiermee vroegtijdig beëindigd en hoeveel  vriendschappen en huwelijken zijn er op dit punt ernstig ontwricht geraakt?? 

Als je niet weet wáár je bent en hoe je verder moet dan wordt het ernstig verdwalen. Mij is dat één keer overkomen en het was behoorlijk lastig om de weg terug te vinden. Wij kampeerden toen ergens in de buurt van Aubenas in de Ardeche en `s morgens vertrok ik in mijn eentje per racefiets om er eens lekker tegenaan te gaan. Mijn vrouw had ik wel verteld in welke richting ik zou koersen en ongeveer het tijdstip van terugkomst. Bovendien had ik een kaart mee, dus wie doet je wat. Ook het Frans is mij enigszins bekend, wat ook wel handig is. Het fietsen ging uitstekend en het ene colletje na het andere ging onder de wielen door. De route meende ik in mijn hoofd te hebben en ik keek daarom niet op mijn kaart. Kort na tweeën reed ik lek en wisselde mijn band. Na de reparatie en een flinke teug ging ik weer op de fiets, maar waar naartoe? Ik was al een poosje van de kaart af en kon de aangegeven plaatsnamen niet thuisbrengen. Op de kleinere binnenwegen wordt ook niet bij iedere hoek een hoofdplaats aangeduid waar je je op kunt richten.  
Uiteindelijk kon ik in een dorp iemand enteren die behalve Frans ook nog Engels sprak en met veel vijven en zessen kon ik een routebeschrijving bij elkaar toveren om terug op de kaart te komen en weer naar de camping te fietsen. Toen was er ook nog geen mobiel voorhanden om Marietje even te informeren over het lange wegblijven. Bovendien reed ik nog twee keer lek en verloor twee spaken waardoor mijn terugkomst rond de klok van 20.00 uur kwam te liggen.

Ik kan u verzekeren dat Marietje niet blij was en dat ik ineens de wind behoorlijk op kop had.
Maar tot de aanschaf van het eerste navigatiesysteem heb ik mij net als vele anderen uitstekend kunnen behelpen met allerlei landkaarten. Sterker nog, ik heb ze ondanks het bezit van de Garmin nog altijd bij mij. Elektronica kan tenslotte de geest geven maar een kaart blijft een kaart.
Het is ook wel handig om je kaartkunde een beetje bij te houden want alleen nog maar rijden op je navigator kan ervoor zorgen dat je zelf de weg niet meer weet of kunt vinden. Die oude rijtjes van Groningen met Hoogezand en Sappemeer, Uithuizen en Roodeschool bewijzen nog steeds hun dienst.

Zo stamp je dan in reuzenstappen  met je polderklompen door een geweldige geschiedenis van de Cartografie die begint bij Ptolemaeus (87-150 na Chr.)  via de ontwikkeling van de Atlas van Mercator (1594) en de Bosatlas (1877) en die voor het praktische gebruik eindigt bij de ANWB Wegenkaart die ik onderweg nog steeds gebruik. Duizend jaar tussen Ptolemaeus en Bos. De links verwijzen bijna alleen maar naar Wikipedia en daar is weer bijna oneindig door te linken naar een geweldige hoeveelheid informatie over dit prachtige onderwerp.

Op 4 oktober 1957 zit ik als 10-jarig jochie voor onze eerste televisie die halverwege dat jaar was aangeschaft en kijk met niet begrijpende ogen naar de berichtgeving over de Spoetnik. Een markering voor het begin van het ruimtetijdperk. Korte tijd later, op 12 april 1961, gaat de eerste mens in de persoon van Joeri Gagarin de ruimte in en maar 12 jaar verder is in 1973 Navstar werkzaam voor het Global Positioning System.
Slechts zestien jaar tussen Gagarin en GPS, hoeveel sneller kan onze tijd nog worden?

Ook deze borden kunnen informaties geven t.b.v. navigatie en toch weer een richtingaanwijzer :-)

Gedurende een aantal jaren gebruikte ik de bekende routerol op de motor om toerritten mee te rijden of een uitgestippelde route naar een vakantieadres te volgen. Dat werkte nog steeds naar genoegen maar ook hier was er een beter maar wel duur alternatief, een GPS Systeem. Met een leuke bonus van mijn broodheer in mijn achterzak toog ik op 9 februari 2005 richting Notter waar de GPS Shop van Waypoint gevestigd is. De heenweg nog met behulp van de kaart maar de terug weg onder leiding van "Truus" die via een motorcommunicatiesetje de routeaanwijzingen in mijn oor lispelde.

Wát een ontdekking en wat een feest was dat. Gewoon je adres intikken en achter "Truus", (of eigenlijk "Carmen" vanwege het merk) aanrijden zonder aan een routerol te hoeven frunniken. Okay, ik was voor de Garmin Streetpilot 2610 wel 1075 Neurootjes kwijt en 110 Neurootjes voor de headset naar de helm, maar dan heb je ook wat. Meteen ook maar een 1 Gigabite geheugenkaart erin gefrommeld zodat vrijwel heel Europa in de machine aanwezig was. Thuis kon ik met behulp van het bijbehorende Mapsource een eerste uitgebreide trip naar de Dolomieten uitstippelen. Daarvoor gebruikte ik de routekaarten van MTVN waar ik hun reis had geboekt.

Zondag 2 juli 2006 was het over met de pret, want die dag verloor ik op miraculeuze wijze de Garmin 2610 van mijn motor. Het was op de slotdag van het Vogezenweekend en in eerste instantie een dure strop. Deze apparatuur is namelijk niet te verzekeren anders dan tegen zeer hoge premies vanwege het feit dat het min of meer los is gemonteerd. Het apparaat zit niet ingebouwd in een dashboard zoals in een auto.
Gelukkig streek de verzekeringsmaatschappij Aegon met de hand over het hart en uit coulance hebben zij de zaak vergoed. De reden voor die coulance zat `m in het feit dat ik vrijwel al mijn verzekeringen bij hen in een pakketpolis heb ondergebracht en een zeer positief claimverleden heb. Na dat weekend had ik bij Waypoint al een 2720 aangeschaft. Deze heeft het voordeel dat heel Europa is voorgeïnstalleerd op een harde schijf i.p.v. een Compact Flash kaart.

Hierbij is navigatie niet nodig, gewoon je neus achterna rijden :-) Zie wel? :-)

Waarom eigenlijk de keuze voor een Garmin? In hoofdzaak de wetenschap dat dit een van de oudste systemen is en uit (daar is het Navigare weer, Navis=Schip ) de scheepvaart stampt, navigatie dus. Dat had geleid tot een apparaat dat water- en stofdicht is en ook nog eens bestand tegen trillingen. wat wil je nog meer voor gebruik op een motor.
Natuurlijk waren en zijn er wel goedkopere alternatieven en zo langzamerhand wordt deze markt door meerdere fabrikanten bezet, waardoor op den duur prijzen zullen zakken. Kocht ik in 2005 de 2610 nog voor € 1075,= (met CF-card), één jaar later kostte de 2720 met een harde schijf € 925,= Dat lijkt niet veel maar afgezet tegen de technologische verbeteringen toch een behoorlijk verschil. Intussen zijn er dus meerdere merken en systemen die ook bruikbaar zijn op de motor die allemaal te vinden zijn via de betreffende startpagina.

Zelfs binnen de FJR-Club is er een levendige discussie gedurig gaande over alleen al de verschillende  apparaten die Garmin levert. Voor elk wat wils en binnen afzienbare tijd zal het steeds meer gemeengoed worden en voor ieders portemonnee bereikbaar.
Is zo`n systeem dan onontbeerlijk? Nee, zeker niet, maar het is een comfortabele luxe die, wanneer je je die kunt en wilt permitteren het (motor)leven zeer kan veraangenamen. Het scheelt vermoedelijk ook erg in het aantal duurzaam ontwrichte huwelijken en vriendschappen, zoals aan het begin van dit  stukje aangegeven.

De diverse links op deze bladzijde verwijzen naar zeer interessante en mooie informatie. Aangekomen bij cartografie op Wikipedia is het een lust om door te klikken naar volgende pagina`s met aanverwante onderwerpen en vooral namen die zich verbonden weten aan de materie of er een onderscheidende rol in hebben gespeeld. Het is aan de lezer om hier zijn of haar weg in te zoeken zoals zij hun weg ook op de kaart moeten vinden of uit laten stippelen door hun navigatiesysteem. Vanzelfsprekend zijn er op het internet allerlei sites te vinden met informatie over fabrikanten en hun producten en aanbieders van allerlei routes in binnen- en buitenland waarvan de meeste binnen Europa. Om te beginnen is er de GPS-Startpagina een mooi uitgangspunt. Voor een groot aantal fraaie routes voor welk vervoermiddel dan ook, van voeten tot kano is er GPStracks. Wie daar gaat snuffelen kan zich helemaal uitleven.
Wel even die paar hersencellen erbij houden en niet altijd meteen linksaf slaan als "Truus"of "Carmen" dat zegt  om te voorkomen dat je een mooi aangelegde tuin omploegt, het water in rijdt of ontdekt dat het ravijn wel erg diep is. Gewoon zelf op blijven letten!

Nu, we schrijven augustus 2008, heeft de 2720 de geest gegeven en is deze vervangen voor een Zumo 550. Leverancier Waypoint deed een mooie aanbieding omdat de garantie precies een week verlopen was. Evengoed is de afschrijving toch hoog omdat de prijzen inmiddels flink lager zijn. Maar op het moment van dit schrijven is het alweer 15 oktober 2019 en doet hij al 11 jaar uitstekend zijn werk. Grofweg 100 neuroses per jaar afschrijving en bij doorwerken wordt dat alleen maar lager.